MARIA – legendarny jacht kpt. Ludomira Mączki, który był jego domem i wehikułem do spełniania marzeń oraz pierwszy polski jacht, który dwukrotnie okrążył Ziemię.
Warto pamiętać, że znanych szczecińskich jachtów było wiele, ich rejsy oraz żeglarze, którzy w nich uczestniczyli to barwna historia polskiego żeglarstwa. Do naszych czasów dotrwały jednak nieliczne, dlatego Maria Ludomira Mączki jest prawdziwym ewenementem. Ten piękny, drewniany, zbudowany w Gdańsku w latach 70-tych dwumasztowy kecz kupił w 1973 roku szczeciński żeglarz Ludomir Mączka (urodzony w 1926 we Lwowie, zmarł 30 stycznia 2006 w Szczecinie). Był w latach 1944–1945 żołnierzem Armii Krajowej. Z wykształcenia był geologiem, a z zamiłowania żeglarzem, kapitanem jachtowym, podróżnikiem. Jako żeglarz przebył na jachtach niemal 170 tys. mil morskich – trasę odpowiadającą niemal ośmiokrotnemu opłynięciu kuli ziemskiej (9-krotnie przemierzył Atlantyk, 4-krotnie Pacyfik, 3-krotnie Ocean Indyjski). Jako geolog poznał m.in. Mongolię, Zambię, Andy.
materiały fundacji Bielik
W czasie swoich rejsów Maria pokonała pięciokrotnie Ocean Atlantycki, czterokrotnie Ocean Indyjski, w tym jako pierwszy polski jacht opłynęła Australię (dwukrotnie) oraz dwukrotnie Ocean Spokojny. W sumie pokonała około 115 000 Mm, co odpowiada ponad pięciokrotnemu obwodowi Ziemi na równiku. Rejsy Marii trwały w sumie ponad 14 lat, w tym czasie przez jej pokład przewinęło się z górą 50 osób dwunastu narodowości stanowiących jej załogę. Maria odwiedziła dziesiątki krajów i zawinęła do setek portów, stając się wraz ze swym kapitanem Ludkiem Mączką jednym z najbardziej rozpoznawalnych „duetów” w historii polskiego żeglarstwa.
materiały fundacji Bielik
Wokółziemskie rejsy Marii:
I Rejs 19973 – 1984
Pod dowództwem kapitana Ludomira Mączki Maria wyruszyła w słynny, trwający 11 lat rejs dookoła świata. Był to jeden z najdłuższych rejsów w historii polskiego żeglarstwa. Ludek był na jachcie cały czas, zmieniała się załoga, długi odcinek płynął sam. Przez pokład przewinęło się 50 osób z 12 państw. Jacht przebył 70 tys. mil morskich, cumował w ponad 200 portach i przystaniach.
II Rejs szlakiem Magellana 1999 – 2003
Po 6 letnim postoju w Le Havre Maria powróciła do Polski w ramach Word Polonia Sailing Jamboree 1991. Po remoncie i niezbędnych przygotowaniach Maria wyruszyła w 1999 roku wraz z dwoma jachtami Rudy Krautschneidera (Viktorią i Polarką) w kolejną wokółziemską wyprawę „Magellan 2000”. Po roku Ludek, ze względu na stan zdrowia, opuścił jacht, a rejs kontynuował w latach 2000-2003 kpt. Maciej Krzeptowski.
Już po powrocie z ostatniego wokółziemskiego rejsu w 2003 roku jacht wymagał poważnego remontu, a po śmierci Ludomira Mączki na początku roku 2006 został ostatecznie wycofany z eksploatacji. Dzięki gościnności Państwa Kocewiczów jacht stał bezpiecznie w hangarze firmy UW Serwis. Spadkobierca Ludomira, który odziedziczył Marię nie tylko sam był w podeszłym wieku, ale dodatkowo zamieszkiwał na stałe w Kanadzie i nie był w stanie przeprowadzić koniecznego remontu jachtu. W roku 2013 jachtem postanowiło zaopiekować się Zachodniopomorskie Stowarzyszenie Dziedzictwo Morza, które za zgodą ówczesnego właściciela podjęło się generalnego remontu Marii. Remont ten został zakończony latem 2015 roku i obejmował remont kadłuba i pokładu jachtu poprzez ich naprawę i uszczelnienie, remont wnętrza jachtu, wykonanie nowych instalacji: elektrycznej, sanitarnej, wodnej i zęzowej oraz generalny remont silnika i wszystkich jego podzespołów. Remontem kierował nieżyjący już, zasłużony kap. Włodzimierz Przysiecki. Jacht został zwodowany latem 2015 roku, ale odbył tylko jeden krótki rejs na Wały Chrobrego, gdzie uczestniczył w odsłonięciu pomnika Ludomira Mączki w Alei Żeglarzy. Niestety nierozwiązane kwestie prawne spowodowały, że jacht powtórnie powrócił do hangaru na kolejne 4 lata.
Ostatecznie problemy te udało się uregulować w roku 2019, kiedy to kolejna spadkobierczyni Pani Anna Warchołowska sprzedała Marię Zachodniopomorskiemu Stowarzyszeniu Dziedzictwo Morza, które pozostaje jej armatorem do dnia dzisiejszego. W związku z tym Stowarzyszenie podjęło kolejne prace zmierzające do przywrócenia jachtu do eksploatacji. Nowym opiekunem Marii został Paweł Ryżewski, który wraz z grupą wolontariuszy podjął prace zmierzające do przywrócenia jachtowi pełnej zdolności żeglugowej. Najpilniejsze było skompletowanie takielunku, żagli i pozostałego wyposażenia ruchomego, a także niezbędnych środków bezpieczeństwa. Niezbędne było odnowienie dokumentów jachtu, w tym uzyskanie karty bezpieczeństwa. Od 2019 jacht ponownie żegluje, uczestnicząc w imprezach żeglarskich takich jak Dni Morza, Etapowe Regaty Turystyczne, Regaty Magnolii, YKP Szczecin CUP i wielu innych. Pandemia nie ułatwia realizacji planów żeglarskich, jednak mimo tego w zeszłym roku udało się odbyć rejs do pobliskich portów Morza Bałtyckiego.
Obecnie jacht znajduje się w dobrej kondycji i jest gotowy do kolejnych wyznań, ale oczywiście nadal konieczne jest prowadzenie zarówno bieżących jak i poważniejszych prac konserwacyjnych i naprawczych, tak aby Maria mogła kolejne 50 lat żeglować po morzach, przypominając znakomite dokonania jednego z najsłynniejszych polskich żeglarzy – Ludomira Mączki oraz jego przyjaciół.
Warto wiedzieć, że 16 maja 2015 roku w Alei Żeglarzy na Bulwarze Piastowskim w Szczecinie odsłonięto rzeźbę słynnego szczecińskiego kapitana jachtowego Ludomira Mączki a 14 grudnia 2016 roku Prezydent Szczecina Piotr Krzystek ustanowił Nagrody Żeglarskiego Szczecina. Najważniejsza z nich nosi imię Ludomira Mączki.
Zachodniopomorskie Stowarzyszenie Dziedzictwo Morza, które jest właścicielem jachtu stara się zrobić wszystko, żeby jednostka brała czynny udział w edukacji morskiej młodzieży oraz kultywowała polskie, a tym samym szczecińskie tradycje morskie.
Dlatego zwracamy się z propozycją współpracy do Wszystkich, którym losy Marii nie są obojętne. Zróbmy wszystko żeby jednostka nie stała dłużej w hangarze.
