Barka z dna Odry, DZIEDZICTWO MORZA

Barka z dna odry

Podczas prowadzenia prac polegających na umacnianiu nabrzeża Odry w pobliżu Dworca Głównego PKP w Szczecinie, natrafiono na tajemniczy stalowy wrak. Niewielka nitowana jednostka pogrążona była prawie całkowicie w mulistym dnie rzeki Odry. Ze względu na podejrzenie o zabytkowy charakter znaleziska decyzją Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Szczecinie zdecydowano się wydobyć jednostką na powierzchnię.

Kohlenprahm

Wrak ujrzał światło dzienne 17 marca 2011 roku a w akcji wydobywczej udział brali: Radosław Malinowski, Wojciech Sokołowski, Adam Brzuska oraz Michał Kiełpiński. Wstępnie zidentyfikowano wydobyty wrak na barkę rzeczną z I poł. XX wieku. Jednostki tego typu popularnie wykorzystywano w omawianym okresie do transportu materiałów masowych typu piasek, żwir ewentualnie kamienie służące do umacniania linii brzegowej. Barka mogła być też dawnym promem węglowym transportującym ze statków bunkrowych ew. składów lądowych tego surowca na pokłady większych jednostek parowych. Należy pamiętać, że węgiel w okresie XIX- pocz. XX w był podstawowym paliwem.

Barka z dna Odry, DZIEDZICTWO MORZA

W Polsce pojęcie prom węglowy jest mało rozpowszechnione częściej obecne są  nazwy jednostki takie jak barka robocza (krypa) lub łódź ciężarowa, stosując nazewnictwo niemieckie to Kohlenprahm lub Arbeiterkahn.

Ciekawostką jest fakt że barka posiada płaskie, całkowicie drewniane dno z zamocowanym do niego stalowym nitowanym poszyciem burt,

Kadłub posiada jedną dużą ładownię o wymiarach 14 metrów na 3.32 metra. Wymiary jednostki to 21 metrów długości, 5.23 metra szerokości oraz 1.40 metra wysokości. Barka posiada kryty pokład na dziobie oraz rufie. Pomieszczenie na dziobie wyposażono w  3 bulaje: jego wymiary: 2×4 m, znajdował się tu min. piecyk na brykiety. Widoczne w dnie barki otwory znajdują się w jednej linii co może wskazywać, że jednostka zatonęła podczas II wojny światowej w wyniku nalotu lotniczego.

Możliwe, że konstrukcja jednostki reprezentuje moment przejścia od tradycyjnego drewnianego szkutnictwa do przemysłowych konstrukcji stalowych co jest unikatem na skalę europejską. Barką po wydobyciu zaopiekowała się firma UW Service we współpracy ze Stowarzyszeniem Dziedzictwo Morza. 
Po przeprowadzeniu dokładnych oględzin podjęto decyzje o przeprowadzeniu gruntownego i kompleksowego remontu jednostki. Całość prac została sfinansowana i przeprowadzona przez firmę UW Service. Remont wraku odbywał się pod nadzorem Zachodniopomorskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków we współpracy ze Stowarzyszeniem Dziedzictwo Morza oraz Działem Morskim Muzeum Narodowego
w Szczecinie. Podczas remontu zostały odsłonięte dwie tabliczki znamionowe. Na jednej z nich znajduje się nie aktualny już herb miasta Elmshorn, a na drugiej nazwa stoczni z numerem oraz datą budowy barki. (Johs. Thormählen & Co Schiffswerft No 276 ELMSHORN 1902)

Elmshorn – miasto w północnych Niemczech (Szlezwik-Holsztyn), położone ok. 32 km na północ od Hamburga nad rzeką Krückau, w pobliżu Łaby.